کوچۀ آقایون

یَا ذَا الْمَنِّ وَ الْعَطَاءِ

ای صاحب بخشش و عطا

---

صدر-واژۀ هفتم

کوچۀ آقایون- در طول تاریخ کوچه های بسیاری در قم به این نام خوانده می‌شدند. این کوچه که به کوچه حرم نیز مشهور است، نام کوچه ای است در نزدیکی حرم حضرت معصومه (علیها سلام) در شهر مقدس قم.
خانۀ چهار عالم برجسته، آقایان؛ سید صدرالدّین صدر، سید محمّد حجّت کوه کمره ای، سیّد محمّد تقی خوانساری و سید محمّد باقر علوی، در این کوچه قرار داشت ... این کوچه در دوران زعامت حضرت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (از سوی حاج عباسقلی تبریزی از بازرگانان معروف و معتبر، به نمایندگی از جمعی از متدیّنین و خیّرین-احتمالا به صورت وقفی) به حوزۀ علمیّۀ قم واگذار شد، تا در اختیار اساتیدِ معتبر حوزه قرار گیرد، از همان زمان، مردم قم، این کوچه را به نام "کوچۀ آقایون" شناختند.^*  کوچه ای که شاهد دویدن ها، قد کشیدن ها و بالیدن های امام سید موسی صدر بود.

Aqayan Alley- Syeds Alley-Historically many Alleys in The city of Qom Called as this name, means  “Aqayan Alley”. But this Alley in the holy city of Qom-Iran, near the Shrine of Hazrat Masumeh (PBUH Hi), where 4 distinguished scholars of Religious School of Qom: Syed Sadreddin Alsadr , Syed Mohammad Hojjat, Syed Mohammad Taqi  Khansari, Syed Mohammad Baqer Alavi,  lived in. The houses of this alley was endowed by a number of Merchants for residence of Islamic school teachers.

This Alley observed Syed Mousa Sadr growth: his runs, his glories, and his improvements.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
*پینوشت: بنابر اطلاعات مدیر وبسایت امام صدر نیوز _ این احتمال وجود دارد که بازرگان یاد شده، مرحوم عباسقلی اسلامبولچی تبریزی پدر مرحوم مهندس بازرگان باشند که در آرامگاه آن سوی رودخانه‌ی قم (آرامگاه بیات) و سر کوی حرم نما دفن هستند.

مطالب مرتبط:
برای اطلاعات بیشتر از کوچه آقایان و ارتباط آن با زندگی امام موسی صدر می توانید کتاب "من و آقا موسی" خاطرات مرحوم آیت الله جلیلی را مطالعه بفرمایید.

اِنَّ الغَریب غریبٌ حَیثُ ما کاناً...

یا مَن قامتِ السّمواتُ بأمره

---

صدرـواژۀ ششم

خلیج مطلق- ابتکار سیاسی امام موسی صدر در نام گذاری خلیج فارس با عنوان "خلیج مطلق" در مصاحبه ها و سخنرانی های بین المللی، برای پایان دادن به اختلافات میان ایران و عرب!

Independent Gulf: Diplomatic invention of Imam Mousa Sadr to solve political conflict between Iran & Arabs about the name of "Persian Gulf".
He used: "Mutlaq Gulf"- "Independent Gulf"- instead of any other names in his international lectures and interviews.

ماجرا از یک سوء تفاهم ساده –و شاید عامدانه- شروع شد؛ ....

همین بس که ما ساده صحبت کنیم!

بإسمِکَ یا ذالمنِّ والبَیان

---

صدر- واژۀ پنجم

کبوشین- کاپوچین – Capuchin

در معنای این واژه، باید نوشته می شد؛ نام کلیسایی در لبنان که در چنین روزی امام موسی صدر در آن خطابه خواند.

اما فراتر از آن، نمی توان ننوشت، نمی توان چشم بست و سکوت کرد که:
کاپوچینو نام نوعی شیر قهوه نیست!
کاپوچینو نام نوعی کیک یا شکلات نیست!
کاپوچین نام نوعی نژادِ ... نیست!
کاپوچین نام نوعی دخمه در هزار توی تاریخ نیست!

نزهت مهتاب

باسمک یا حنّان

---

صدرواژۀ چهارم

النزهة_  شاید حتی مردم لبنان هم آن روز را به خاطر نداشته باشند...این که چه روزی؟ چه زمانی؟ در چه مکانی؟ برای اولین بارصدای امام المحرومین را شنیدند...و امام در مورد چه مطلبی با مردم سخن گفت؟

سه شنبه اول آذر 1339؛ بیست و دوم نوامبر 1960، جشن سالگرد استقلال لبنان...در حضور حلیم فیاض، فرماندار وقت شهر صور
مردم لبنان برای اولین بار ...در برنامۀ رادیویی النزهة، صدای گرم و روشنی بخش روحانی جوان سی و دو ساله ای را شنیدند که حرف های تازه داشت و از «میهن دوستی و ایمان» سخن می گفت.

Annoz'ha_ The name of a Radio program in Lebanon, in which the people of Lebanon listened to the Speech of the Imam Mousa Sadr, for the first time, on the occasion of Independence Day of Lebanon.

 In this day, Imam Sadr make a lecture about "Love Homeland and Faith"

-------------------------------------------------------------------------------------------

عنوان نوشت: با یک روز تأخیر...

وامی از شاعر دلتنگ و صاحب پس لرزه های غزل؛ سید مهدی نژاد هاشمی-
 بر تیره شبم نزهت مهتاب نیامد...بر عاشق تنها غم سیلاب نیامد

از زمین تا آسمان...

یا من عنده أمّ الکتاب

---

صدر-واژۀ سوم

آیاتِ ثلاث: عنوانی است که در سال های 1315 تا 1323 ه. ش. به سه تن از مراجع تقلیدِ شیعه؛ آیاتِ عظام؛ سید صدر الدّین صدر، سیّد محمّد حجّت کوه کمره ای، و سیّد محمّد تقی خوانساری داده شد.
پس از در گذشتِ آیة الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزۀ علمیّۀ قم در سال 1315 ه.ش. تواضع  و فروتنی خاضعانۀ سه تن از علمای تراز اول، سبب شد که هیچ کدام به طور رسمی ریاست حوزۀ علمیّه، و زعامت جامعۀ شیعه را بر عهده نگیرند.
حاصل این آزاد اندیشی، که چراغ آن را آیة الله سید صدر الدّین صدر روشن کرده بودند؛ اتّحاد، صمیمیت و همکاری کم سابقه ای در تاریخ روحانیّتِ تشیّع  بود. این همفکری و یکرنگی علماء، تحولّات فکری و اجتماعی مهمّی در حوزه و طلّابِ علوم دینی ایجاد کرد. اهمّیت این همبستگی و کار جمعی، زمانی مشخص می شود، که بدانیم این دورۀ هشت ساله، در اوج اقداماتِ ضد دینیِ پهلوی اول، و تضعیف روحانیّت بود. حاصلِ تلاش مستمر و پی گیرِ آیاتِ ثلاث، برای تقویت حوزۀ علمیّه و نهاد روحانیت، در دوره های بعد، نه فقط در ایران، بلکه در خیزش فکری نجف و لبنان هم تاثیر فراوان داشت.

آن روزها، سیّد موسی صدرِ هشت ساله از دستخط های پدر، همدلی و کار جمعی و اتّحاد را مشق می کرد. سال هایی که در اندیشه های او برای ساختن لبنانی متحد و به دور از اختلاف و آشوب، بی تأثیر نبود!

سال 1323ه.ش. با هجرت آیة الله سیّد حسین طباطبایی بروجردی، مرجعیّت جهانِ تشیّع و ریاست حوزۀ علمیّۀ قــــــــــم، به ایشان تنفیذ شد.

Ayat Thalath-Triple Verses- Three of the Shia clerics, Grand Ayatollahs: Syed Sadreddin Alsadr, Syed Mohammad Hojjat, Syed Mohammad Taqi Khansari. After demise of Ayatollah Hayeri Yazdi, they took over Management the Qom Religious School with each other in 1936 to 1944.
Their unity and co-management s caused evolution and progression of Qom Religious School.

مطالب مرتبط:

مراجع ثلاث در ویکی شیعه

ارتباط حضرت امام خمینی (ره) با آیات ثلاث

محلۀ چهارمردان

یا خیر الحامدین

---

صدر-واژه دوم

محلّه چهارمردان-

محلّه ای قدیمی در شهر مقدس قم، که امام موسی صدر در سال 1307 هجری شمسی در آن دیده به جهان گشود.

فاصله تا حرم مطهر حضرت معصومه (س): حدود 3 کیلومتر-9 دقیقه

Chaharmardan Neighborhood- An old neighborhood, In the Holy city of Qom, In Iran, In which Imam Mousa Sadr was born, in 1928.

از قطب دل طریقت دلبر سؤال کن...

یا غافِرَ الخـَطیئات

---

صدر-واژۀ اول

آیت الله العظمی و مجاهد بزرگ
حاج آقا سید حسین طباطبائی قمی أعلی الله مقامه -

 جدّ مادری امام موسی صدر، اولّین استاد و معلّم امام موسی صدر، پرچمدار مبارزه با کشف حجاب در دورۀ سیاه رضا خان.

سال 1314 ه.ش. ، 1935 م. در زمانی که یک سال از ورود امام موسی صدر به مدرسه حیات برای تحصیل می گذشت، اجرای طرح کشف حجاب رضاخان در فضایی آکنده از ترس و وحشت عمومی آغاز شد.

حاج آقا حسین طباطبائی قمی ، در اعتراض به این حرکت ضد اسلامی، از مشهد به سمت شهر ری حرکت کردند و تحصن ایشان در اول ربیع الثّانی 1354 ه.ق.، 1314 ه.ش. ، 1935 م. در باغ سراج الملک شهرری آغاز شد. سخن ایشان  که فرمودند : «چنان‌چه برای جلوگیری از «کشف حجاب» ده هزار نفر که یکی از آن‌ها من باشم کشته شود، جایز است.» ؛ زمینه بیداری و خیزش مردمی را در تهران فراهم کرد. پس از تحصن ایشان، مردم تهران در قالب دسته های عزاداری (که البته آن روزها ممنوع بود.) برای پیوستن به ایشان قیام کردند. علمای حوزه های علمیه در نجف، قم و مشهد نیز حمایت خود را از ایشان اعلام کردند. اما پس از محاصرۀ کامل باغ توسط نیروهای نظامی و ممانعت از ورود مردم و علما به باغ سراج الملک، ایشان دستگیر شدند. 14 ربیع الثانی 1354 ه.ق. قیام مردم مشهد در اعتراض به دستگیری ایشان منجر به فاجعۀ کشتار در مسجد گوهرشاد شد و حکومت چاره ای ندید، جز آن که ایشان را به نجف اشرف تبعید کند. تبعید ایشان به نجف، تربیت شاگردان و علمای بزرگ و احیای حوزۀ علمیّه کربلا؛ بعد ها، شرایط را به نحوی فراهم ساخت، که امام موسی صدر برای تکمیل دروس حوزوی راهی نجف شوند.

اطلاعات بیشتر از زندگی پر فراز و نشیب این عالم مجاهد را می توانید در لینک های زیر بیابید:

ویکی فقه_ آیة الله سید حسین طباطبائی قمی

دانشنامۀ اسلامی_حاج سید حسین طباطبائی قمی

وقایع سفر آیت‌الله العظمی حاج‌آقا حسین قمی به ایران

---------------------------------------------------------------------

Ayatullah Sayyid Husein Tabataba'i Qomi-

He was grandfather of Imam Mousa Sadr, The First Teacher of Him, And  The Great Resistance Leader toward  the banning of the hijab in Iran In 1935.

Ayatullah Sayyid Husein Tabataba'i Qomi deported from Iran to Najaf-Iraq In 1935, 1 year after Imam Mousa Sadr came to Hayat Primary School.

----------------------------------------------------------------------------------------------

گلایه نوشت: امروز با وجود این که سالروز فاجعۀ خونین گوهرشاد در رسانه های ایران، نشریات و شبکه های اجتماعی مجازی بازتاب خوبی داشت، من یادی از رهبران گمنام این نهضت نشنیده و نخواندم!!!

دعانوشت:
پروردگارا! خون ها و خون دل هایی که به پای حیا و عفت و حجاب ریخته شده کم نیستند... آن چه در راه تو و پای درخت اسلام ریخته شود بی ثمر نمی ماند....ما را وارثان چادرهای خاکی قرار ده!